ئۇيغۇر قىرغىنچىلقى

ئۇيغۇر كىتابلىرىغا ئىگە چىقايلى: كىتابخانىلار تاقالمىسۇن!

دۇنيادا كىتاب كۆيدۈرۈشتىنمۇ ئېغىر بىر جىنايەت بار، ئۇ بولسىمۇ كىتاب ئوقۇماسلىق – روس شائىرى جوسېف برودسكىي دىياسپۇرادا 10 نەچچە يىللىق ئۇيغۇرچە كىتابلارنى تارقىتىش ۋە سېتىش جەريانىدىكى تەجىرىبىلىرىم ئاساسىدا يېزىلغان ھەقىقى ئىشلار خاتىرسى. دىياسپۇرادىكى ئۇيغۇر كىتابلىرىنىڭ تەقدىرى ۋە دىياسپۇرادىكى ئۇيغۇرلارغا چۈشكەن مەسئۇلىيەت ھەققىدە ئويلىغانلىرىم. گوللاندىيەگە كېلىپ سىياسىي پاناھلىققا ئىلتىماس قىلىپ جاۋاب ساقلاپ كامپىلاردا تۇرغان مەزگىلدىكى مەنىسىز، …

ئۇيغۇر كىتابلىرىغا ئىگە چىقايلى: كىتابخانىلار تاقالمىسۇن! Read More »

ئەركىنلىك ئۈچۈن كۈرەش-خىتاي دۆلىتىنىڭ 76 يىللىقىغا قارشى ئامىستېردامدا نامايىش

نامايىش- زۇلۇم ئاستىدا ياشاۋاتقان مىللەتنىڭ ئاۋازىنى دۇنياغا ئاڭلىتالايدىغان ئەڭ ئاددى بىر ھەركەت- خاتىرەمدىن 10-ئاينىڭ 1- كۈنى خىتاي كوممۇنىستىك دۆلىتى قۇرۇلغانلىق خاتىرە كۈنى بۇلۇپ، خىتاي ھۆكۈمىتى ھەر يىلى بۇ كۇندە داغدۇغلۇق تەبىرىكلەش پائالىيتى ئۆتكۈزىدۇ. بۇ كۈن خىتاي مۇستەملىكسى ئاستىدىكى شەرقىي تۈركىستان، تىبەت، مانجۇرىيە، جەنۇبى موڭغۇلىيە، خاڭكۇڭ ، كانتونىيە، گۇاڭشى، خەلقلىرىنىڭ ئار – نومۇسلۇق كۈنى بولۇپلا قالماي، …

ئەركىنلىك ئۈچۈن كۈرەش-خىتاي دۆلىتىنىڭ 76 يىللىقىغا قارشى ئامىستېردامدا نامايىش Read More »

سىدىق ھاجى رۇزىنىڭ تەنقىدلىرى ھەققىدە ئويلىغانلىرىم: شەرقىي تۈركىستانمۇ ياكى ئۇيغۇرستانمۇ

سەۋزىدىن بىخەۋەر گۈرۈچ دەم يەپتۇ– ئۇيغۇر ماقال تەمسىلىدىن ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئۇزۇن يىللىق ئىجتىمائىي ھايات تەجىربىللىردە يەكۈنلەپ چىققان « سەۋزىدىن بىخەۋەر گۈرۈچ دەم يەپتۇ » دىگەن بۇ ماقال- تەمسىلدىن ئىشلارنىڭ سەۋەبى ۋە نەتىجىسىنى چوڭقۇر ئويلىنىپ، ئانالىز قىلماي تۇرۇپ پىكىر بىلدۈرۈشنىڭ خاتالىقىنى بىلەليمىز. بۈگۈنكى كۈندە، ئۇيغۇر دىياسپورىسىدىكى پات-پات يۈز بىرىپ تۇردىغان ئىختىلاپلارنىڭ بىرى بولغان «شەرقىي تۈركىستان» ياكى …

سىدىق ھاجى رۇزىنىڭ تەنقىدلىرى ھەققىدە ئويلىغانلىرىم: شەرقىي تۈركىستانمۇ ياكى ئۇيغۇرستانمۇ Read More »

ئامىستېردام پارلامېنتىدىن خىتاي ھۆكۈمىتىگە ئېتىلغان بىر ئوق

گوللاندىيە پارلامىنتىدىكى تارىخى باشلىنىش 2025-يىلى 4-ئاينىڭ 9-كۈنى گوللاندىيە پارلامىنتىدا Denk پارتىيسىنىڭ رەھبىرى Stephan van Baarle  تەرپىدىن « شىنجاڭ» دىگەن مۇستەملىكە نامىنىڭ ئورنىغا « شەرقىي تۈركىستان» نامىنى ئىشلىتىش تەكلىپى ئوتتۇرىغا قۇيۇلدى. تەكلىپتە گوللاندىىيە ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ رايونغا مۇناسىۋەتلىك بارلىق رەسمىي ئالاقىلىرىدە «شىنجاڭ» ئورنىغا « شەرقىي تۈركىستان» ئىسمىنى قوللىنىشى تەلەپ قىلىنغان. تەكلىپتە يەنە «شەرقىي تۈركىستان» نىڭ تارىخىي ئىسىم …

ئامىستېردام پارلامېنتىدىن خىتاي ھۆكۈمىتىگە ئېتىلغان بىر ئوق Read More »

چېقىۋېتىلگەن ئۆي: ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆي-زىمىندىن مەھرۇم بولۇش ئازابى

ئانا يۇرتۇڭ ئامان بولسا، رەڭگى رويىڭ سامان بولماس – ئۇيغۇر خەلق ماقال-تەمسىلى ھەرقتىم گوللاندىيەنىڭ گۈزەل باغ باراۋانلىق داچا ئۆيلىرنى كۆرگەندە خىتاي ئىشغالىيتى ئاستىدىكى شەرقى تۈركىستاننىڭ ئۇچتۇرپان ناھيىسىدىكى مەن تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان ئالدى-ئارقا پىشايۋانلىق ساراي ئۆيلەر ۋە بۇ ئۆيلەرنىڭ ئارقىسىدكى ئۈچ مو چوڭلۇقتىكى گۈزەل باغلار كۆز ئالدىمدا نامايەن بولىدۇ. رەھمەتلىك بۇۋام، يەنى دادامنىڭ دادىسى خۇدابەردى نىيازنىڭ …

چېقىۋېتىلگەن ئۆي: ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆي-زىمىندىن مەھرۇم بولۇش ئازابى Read More »

ئۇيغۇر يېقىنقى زامان تارىخدىكى دەۋىر بۆلگۈچ ئىنقىلاپ -بارىن ئىنقىلاپى

يا مۇستەقىللىق يا ئۈلۈم- خاتىرەمدىن بۈگۈن 4-ئاينىڭ 5-كۈنى ،بۇنىڭدىن 35 يىل ئىلگىركى بۈگۈنكى كۈندە يەنى 1990-يىلى 4-ئاينىڭ 5-كۈنى خىتاي ئىشخالىيتىدىكى شەرقى تۈركىستاننىڭ بارىن يېزىسىدا بارىن ئىنقىلابى پارتىلغان كۈن. بۇ كۈن باتۇر، قەھىرىمان ئۇيغۇر خەلقىنىڭ خىتاي تاجاۋۇزچىللىرىغا مۇستەملىكە بولۇشنى خالىمايدىغانلىقىنى، ئازاتلىق، مۇستەقىللىق ئۈچۈن داۋاملىق كۈرەش قىلىدىغانلىقنىڭ سىگنالىنى بەرگەن كۈن، شۇنداقلا دۇنياغا <<بىزتېخى  ھايات، بىزگە ھۆرلۈك كېرەك>> دىگەن ساداسىنى ياڭراتقان …

ئۇيغۇر يېقىنقى زامان تارىخدىكى دەۋىر بۆلگۈچ ئىنقىلاپ -بارىن ئىنقىلاپى Read More »

دۇنيا ئانا تىل كۈنى ۋە يۇقىلىش خەۋپىگە دۇچ كەلگەن ئۇيغۇرتىلى

تىل بىر مىللەتنىڭ مەۋجۇتلىقىنىڭ مۇھىم ئامىللىردىن بىرسى- خاتىرەمدىن 1999-يىلى 17-نويابىر بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى پەن-مائارىپ ۋە مەدەنىيەت مەھكىمسى يىغىن ئېچىپ 2-ئاينىڭ 21-كۈننى «دۇنيا ئانا تىل كۈنى»  قىلىپ بىكىتكەن. دۇنيا ئانا تىل كۈنىنىڭ ئەسلى نامى ئانا تىل ھەرىكىتى كۈنىدۇر. بۇ كۈن ئەسلىدە بېنگال تىلىنى قوغداش يولىدا ساقچىلارنىڭ ئوقىدا قۇربان بولغان ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنى خاتىرىلەش كۈنى بولۇپ كەلگەن. …

دۇنيا ئانا تىل كۈنى ۋە يۇقىلىش خەۋپىگە دۇچ كەلگەن ئۇيغۇرتىلى Read More »

يەھۇدى قىرغىنچىلىقىنى خاتىرىلەش كۈنىدىن ئۇيغۇر قىرغىنچىلقىغا نەزەر

ناتسىستلار گېرمانىيەسى 1933-يىلدىن 1945-يىلغىچە ئۆز تېرىتۇرىيەسى ۋە گېرمانىيە ئىشغال قىلغان ياۋرۇپانىڭ بەزى جايلىرىدا جازا لاگىرلىرىنى قۇرۇپ، يەھۇدىيلارغا چوڭ قىرغىنچىلىق ئېلىپ بارغان. بۇ جازا لاگېرلارنىڭ ئىچىدە 1940-يىللاردا  پولشانىڭ جەنۇبىدا قۇرۇلغان ئائۇسۋىتىز-بىركېناۋ (Auschwitz-Birkenau) جازا لاگېرى ھازىر خەلىقئارا ئىرقى قىرغنچىلىقنى خاتىرىلەش كۈنىنىڭ سىموۋىلى بۇلۇپ قالدى. بۇ قارار ب د ت غا ئەزا دۆلەتلەرنىڭ ھەممىسىنى يەھۇدى چوڭ قىرغىنچىلىقى قۇربانلىرىنىڭ، …

يەھۇدى قىرغىنچىلىقىنى خاتىرىلەش كۈنىدىن ئۇيغۇر قىرغىنچىلقىغا نەزەر Read More »

«شى جىنپىڭنىڭ يۈزى» گە تۈكۈرۈش ۋە قىساسنىڭ شىرىن تۇيغۇسى

1-ئاينىڭ 20-كۈنى كەچقۇرۇن ئۆيدە تېلىۋىزۇر كۈرۈپ  ئولتۇرسام، خىتاي ھۈكۈمىتىگە قارشى  پائالىيەتلىرىمنى قوللايدىغان بىر گوللاندىيەلىك دوستۇم تېلفۇن قىلىپ، خىتاي ھۈكۈمىتنىڭ  مۇئاۋىن باش مىنىستېرى دىڭ شۆشىياڭنىڭ 1-ئاينىڭ 22- ،23-كۈنى ئىككى كۈن گوللاندىيەدە دۆلەت زىيارىتىدە بۇلدىغانلىقى ھەققىدىكى ئۇچۇرنى يەتكۈزدى. ئاندىن ماڭا ۋاتىسئەپتىن بۇنىڭغا ئالاقىدار ھۈكۈمەت تور بېتىدا ئېلان قىلىغان بىر خەۋەنى يوللاپ  بەردى.  مەن دەرھال توربەتكە كىرىپ  دىڭ …

«شى جىنپىڭنىڭ يۈزى» گە تۈكۈرۈش ۋە قىساسنىڭ شىرىن تۇيغۇسى Read More »

خىتاي مۇئاۋىن باش مىنىستىرى دىڭ شۆشياڭنىڭ گوللاندىيەدىكى زىيارىتى قاتتىق قارشىلىققا ئۇچۇردى

خىتاي مۇئاۋىن باش مىنىستىرى دىڭ شۆشياڭنىڭ 1-ئاينىڭ  22- ۋە 23 – كۈنلىرى گوللاندىيەدە ئېلىپ بارىدىغان ئىككى كۈنلۈك زىيارىتى «ئۇيغۇرلارنى قوللاش تەشكىلاتى» (uyghurs Stichting Support) تەرىپىدىن تەشكىللەنگەن نامايىشتا قاتتىق ئەيىپلەندى. خىتاي مۇئاۋىن باش مىنىستىرى دىڭ شۆشياڭنىڭ 1-ئاينىڭ  22-، 23-كۈنلىرى گوللاندىيەدە زىيارەتتە بۇلۇپ، گوللاندىيە پادىشاسى ۋېليام ئالېكساندىر ۋە گوللاندىيە باش مىنىستىرى دىك سىخوف بىلەن كۈرشىدىغانلىقى خەۋەر قىلىنغان …

خىتاي مۇئاۋىن باش مىنىستىرى دىڭ شۆشياڭنىڭ گوللاندىيەدىكى زىيارىتى قاتتىق قارشىلىققا ئۇچۇردى Read More »